7 oktober 2021

De bruikbaarheid van een detectiverapport

Juridische waarde van het rapport van een privédetective

Bij een burgerrechtelijke procedure moet elke partij zelf de bewijzen aanleveren voor de onderbouwing van haar vordering om de rechter van een feit te overtuigen. Een onderzoeksrapport van een privédetective kan een overtuigingsstuk zijn in een procedure maar kan ook rond de onderhandelingstafel worden gebruikt.

Vaak krijgen wij van een cliënt de vraag welke bewijskracht het verslag van een privédetective heeft. Wij zetten een en ander voor u op een rijtje met concrete voorbeelden uit de rechtspraak en de bijhorende argumentering.

Ontslag om dringende reden

Het Arbeidshof van Antwerpen aanvaardde in een arrest d.d. 17 november 2013 dat de bevindingen gedaan door een privédetective aanvaard mogen worden als bewijs van de dringende reden voor ontslag. In dit arrest worden twee belangrijke zaken onderlijnd: enerzijds kan men de werkgever niet verwijten dat hij een detectivebureau inschakelt om het eventuele bestaan van een dringende reden na te gaan. Het verzamelen van bewijsmateriaal voor het vaststellen van feiten die aanleiding geven of kunnen geven tot conflicten tussen personen behoort tot de taken van een privédetective conform de Detectivewet. Anderzijds wordt aangegeven dat het zich uitgeven als potentiële klant van de werknemer die later om dringende reden wordt ontslagen, niet als uitlokking wordt gezien.

Arbeidsongeval

De verdediging van betrokkene argumenteerde dat een verslag van een privédetective voor de verzekeringsmaatschappij uit de debatten geweerd moest worden. Het Arbeidshof van Brussel was van mening dat de Detectivewet van 1991 het niet als dusdanig verbiedt dat een arbeidsongevallenverzekeraar beroep doet op een privédetective om bewijsmateriaal te verzamelen in kader van een geschil. Daarnaast werd voldaan aan voorwaarden zoals een voorafgaandelijke schriftelijke overeenkomst en het hebben van een vergunning door de privédetective. Bovendien maakte de privédetective uitsluitend beeldmateriaal terwijl betrokkene zich bevond op een voor het publiek toegankelijke plaats en die zichtbaar waren voor elke voorbijganger op de openbare weg.

Het Hof oordeelde dat de arbeidsongevallenverzekeraar een privédetective mocht inschakelen om het tijdsgebruik van betrokkene na te gaan en dat de onderzoeksopdracht van de detective niet strijdig was met het verbod om informatie in te winnen omtrent de gezondheid van personen. Het beeldmateriaal verzameld door de privédetective heeft geen betrekking op diens gezondheidstoestand.

Aangaande de privacywetgeving en de verwerking van persoonsgegevens werd geoordeeld dat de verzekeringsmaatschappij de verantwoordelijke is voor de verwerking en de privédetective de verwerker. De bepalingen van artikel 9§2 c) werden volgens het Hof niet geschonden aangezien een verplichte voorafgaandelijke in kennisstelling niet van toepassing is daar dit betrekking heeft op verwerking met het oog op direct marketing.

Tot slot verwees het Arbeidshof naar het feit dat hetgeen door de detective werd gefilmd evengoed kon worden vastsgesteld door de deskundige zelf indien deze zich op hetzelfde ogenblik in deze straat had bevonden, om te besluiten dat er geen redenen zijn om de videobeelden van de privédetective uit de debatten te weren.

Het voornoemde arrest van het Arbeidshof te Brussel d.d. 18 mei 2015 verwees daarenboven naar een arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens te Straatsburg d.d. 27 mei 2014 (zaak de la Flor Cabrera v. Spanje, nr. 10764/09) dat tevens betrekking had op een geschil voor een rechtbank tussen een verzekeraar en het slachtoffer. Betrokkene werd hierbij gefilmd op de openbare weg terwijl hij een motorfiets bestuurde. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens was van oordeel dat er geen inbreuk werd gepleegd op artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (het recht op eerbiediging van privéleven, gezinsleven, huis en briefwisseling). Hierbij werd in acht genomen dat: (1) de videobeelden uitsluitend gebruikt werden als bewijsstuk in een burgerlijke procedure en niet verder werden verspreid; (2) betrokkene werd gefilmd terwijl hij zich op de openbare weg begaf; (3) de privédetective de nationale wettelijke bepalingen naleefde; (4) de eis van betrokkene tot schadevergoeding was gesteund op een onmogelijkheid om voertuigen te besturen en het was dus noodzakelijk dat elk element dat het tegendeel kon aantonen aan de rechter kon worden voorgelegd.

Op 01 oktober 2002 oordeelde het Arbeidshof van Antwerpen reeds dat de videobeelden van foto's van een privédetective niet uit de debatten dienden te worden geweerd, net als de verslagen van de gerechtsdeurwaarder, aangezien deze geen illegaal karakter vertoonden en geen inmenging inhouden in het privéleven van betrokkene. De videobeelden aangaande activiteiten van betrokkene die plaatsvonden op de openbare weg, hebben een geoorloofd karakter, zijn gerechtvaardigd, en maken geen disproportionele inmenging in diens privéleven uit volgens het Arbeidshof. De arbeidsongevallenverzekeraar kan niet verweten worden dat hij in het kader van een rechtsgeding bewijsmateriaal en bewijsmiddelen verzamelt en bijbrengt om vermoedens omtrent malafide praktijken aan het licht te brengen. De doeleinden van het fotomateriaal en van de verslagen van de gerechtsdeurwaarder zijn niet onrechtmatig.

Overspel

Uit een arrest van het Hof van Beroep te Gent d.d. 19 oktober 2006 blijkt dat een echtgenote die werd betrapt op overspel door de daartoe aangestelde Gerechtsdeurwaarder, en waarbij voorafgaandelijk onderzoek werd gevoerd door meerdere privédetectives, het proces-verbaal betwistte op basis van het feit dat het speurwerk van de privédetectives de basis vormden voor de vaststelling door de Gerechtsdeurwaarder.

De betrokkene ging zo ver om strafklacht neer te leggen tegen de privédetectives die haar gang en wandel een tijdlang volgden. De privédetectives werden definitief buiten vervolging gesteld aangezien er geen enkele strafbare handeling kon worden vastgesteld en het Hof argumenteert dat het beoogde doel, namelijk het vaststellen van het overspel van de echtgenote, een legitiem doel is in een democratische samenleving waar echtgenoten elkaar trouw zijn verschuldigd.

Onderzoek naar schade die het gevolg is van een misdrijf

Het Hof van Cassatie stelt in een arrest d.d. 24 april 2007 dat het feit dat een onderzoeksrechter gelast is tot het voeren van het onderzoek van een misdrijf de burgerlijke partij niet belet om een onderzoek te laten voeren door een privédetective met betrekking tot de schade die het gevolg is van dat misdrijf en de resultaten hiervan mee te delen aan de onderzoeksrechter. De onderzoeksrechter kan de betrouwbaarheid van die gegevens nagaan om de beklaagde vervolgens toe te laten zich te verdedigen. Ook de beklaagde zelf kan andere inlichtingen inwinnen. De feitenrechter beoordeelt soeverein wat de bewijswaarde is van al die gegevens. Deze manier van handelen levert volgens het Hof van Cassatie geen miskenning op van het beginsel van de loyaliteit van de bewijsvoering, van de wapengelijkheid of van het recht van verdediging.

Tot slot

Een privédetective treedt op namens een partij en wordt ook betaald door deze partij. In die zin wordt wel eens gesteld dat de privédetective niet objectief is omdat deze zijn broodheer wil dienen. Wij kunnen echter niet vaststellen wat er niet is, noch kunnen wij mensen verplichten bepaalde handelingen te stellen. Wij stellen enkel vast wat wij zelf waarnemen op de openbare weg en op publiek toegankelijke plaatsen. Dit wordt verwerkt in een objectief verwoord verslag, waarbij geen interpretatie wordt gegeven aan hetgeen wij hebben vastgesteld.

Uiteindelijk oordeelt de feitenrechter soeverein over de bewijswaarde van het verslag van een privédetective. Wanneer een rapport van een privédetective uit de debatten wordt geweerd, is dat helaas meestal omdat de feitenrechter van oordeel is dat een inbreuk werd gepleegd op artikel 5 van de Detectivewet, nl. wanneer er beelden worden gemaakt van een persoon die zich in een niet voor het publiek toegankelijke plaats bevindt.

Opgelet, enkel het rapport van een vergunde detective, waarop melding wordt gemaakt van een vergunningsnummer, kunt u in rechte gebruiken. Om het beroep van privédetective te mogen uitoefenen moet men in het bezit te zijn van een vergunning. Een vergunde privédetective zal u op uw vraag een identificatiekaart kunnen voorleggen met daarop een vergunningsnummer vermeld.


keyboard_arrow_up

{{ popup_title }}

{{ popup_close_text }}

x